Nr 1 (2015)
Inauguracyjny numer „Forum Poetyki” proponuje ogólną refleksję nad miejscem poetyki jako dziedziny wiedzy we współczesnym pejzażu nauk filologicznych i humanistycznych. Formuła „poetyki po poetyce” przypomina, że ponawianie dyskusji nad tą dyscypliną odbywa się po jej znaczącej marginalizacji przez paradygmat poststrukturalistyczny, który faworyzował – mówiąc w bardzo dużym uproszczeniu – retorykę kosztem poetyki. Czy coś się zmieniło w sposobie ujmowania zagadnień poetologicznych? Czy dziedzina ta ulega dalszym przemieszczeniom w obrębie studiów humanistycznych, przejmując ich nadal współczesny, transdyscyplinarny charakter? Czy może w jakiś sposób reintegruje się na nowych zasadach i nowych podstawach? Z pewnością artykuły zamieszczone w niniejszym wydaniu nie udzielają jednoznacznej odpowiedzi na te pytania choćby dlatego, że głosy opowiadające o miejscu poetyki w dzisiejszej humanistyce same zdają się dobiegać z najróżniejszych miejsc i świadczą o odmiennych wyobrażeniach na temat obecnego kształtu wiedzy filologicznej. Zapraszając autorki i autorów do dyskusji, a czytających do wspólnego namysłu, działaliśmy w przekonaniu, że poetyka może stanowić nieoczekiwane, ale bardzo dogodne miejsce spotkań różnych metodologii, a jej mocno dookreślone zagadnienia pomagać będą w wyklarowaniu stanowisk, dążeń, punktów widzenia.
W pewnym sensie patronuje pierwszemu numerowi pisma artykuł Mary Gallagher. Tłumaczymy jej tekst z książki o „pisaniu światowym”, w której pojawia się diagnoza dotycząca usytuowania poetyki w polu problemowym, tworzonym przez zagadnienia etyczne i polityczne widziane w kontekście procesów globalizacyjnych. Za szczególne motto rozważań zawartych w tym numerze, ale i chyba całego przedsięwzięcia, jakim jest podjęcie dzisiaj systematycznych studiów poetologicznych, uznać można obserwację badaczki, że tego rodzaju przedsięwzięcie „podważa współczesną ostrożność lub wycofanie z zagadnień estetyki, poetyki, literaturoznawstwa”. Autorkom i autorom numeru raczej bliskie byłoby stwierdzenie, że uparte podnoszenie spraw poetyki, literaturoznawstwa i estetyki prowadzić może do interesujących przewartościowań oraz innowacyjnych formuł poznawczych.
Pierwszemu wydaniu towarzyszy przekonanie, że problemy poetyki nie dają się już dzisiaj ogarnąć w dawnych formach podręcznikowych. Można je na nowo podejmować tylko w projektach zespołowych, tylko przez stałą dyskusję nad rozpoznawanymi aktualnie kwestiami natury poetologicznej. Dlatego przyjęliśmy konwencję otwartych debat nad kolejnymi zagadnieniami, a możliwość i stopień ich domknięcia zależeć będą zawsze od przebiegu dyskusji oraz praktyk analitycznych. Na tym polega idea „forum”, stanowiącego miejsce publicznych wystąpień. Czas, by i w tej przestrzeni pojawiło się więcej wypowiedzi na temat poetyki.
